Wielki Przegląd Polskich Zespołów i Wykonawców Szanty – część VI

Przechodzimy do szóstej już części naszego Wielkiego Przeglądu. Zaprezentujemy nowsze zespoły, pałające miłością do piosenki żeglarskiej i szant. Oczywiście jak zwykle będziemy tu przeplatać mniej i bardziej znane grupy, dzięki czemu opowieść ta stanie się jeszcze ciekawsza. Zaczynajmy!

NORTH WIND

Zespół, który na scenę muzyki morza wszedł z wielkim hukiem w 2006 roku. Założenie grupy było nie małym zaskoczeniem, a wręcz rewelacją w światku miłośników tego typu muzyki. Członkowie tej grupy nie należeli bowiem do szantowych laików. O zespołach takich jak NORTH WIND, zwykło się mówić, że to supergrupy, ponieważ każdy z założycieli zespołu działał już wcześniej i to często dość długo, w innych formacjach.

Założycielami byli Jerzy Ozaist i Wiktor Bartczak, obaj znani z grupy CZTERY REFY. Obok nich na scenie pojawili się Grzegorz Lewtak i Jacek Apanasewicz, którzy wcześniej grali w grupie KOCHANKOWIE SALLY BROWN. Po dwóch latach, zespół wzbogacił się o nowego członka i kolejne dobrze znane nazwisko. Tym razem był to Piotr Lasko, doświadczony artysta, gdyż współpracował wcześniej z zespołem THE KING STONES. Aktualnie skład grupy wygląda jeszcze nieco inaczej, ponieważ jest zasilany przez założycieli Jerzego Ozaista, Wiktora Bartczaka, wspomnianego już Piotra Lasko, ale również Przemysława Maruchacza i Emila Kulbackiego, doświadczonych muzyków, którzy również dali się wcześniej poznać w innych grupach.

NORTH WIND jest zespołem wiernym żeglarskiej tradycji muzycznej. Szanują różnorodność utworów, śpiewanych przez dawnych wilków morskich. Grają prawdziwe, klasyczne szanty, ale także piękne i delikatne żeglarskie ballady, często mało znane, wywodzące się m.in. z kręgu kultury bretońskiej. Swoje występy acapella grą na rzadko spotykanych instrumentach, takich jak anglo-concertina, biniou, chalumeau albo bombarda.

Do najbardziej rozpoznawalnych utworów z repertuaru należą: „Światła portu”, „Między wiatrem, a wodą”, czy „Randy Dandy O!”. Koncert grupy jest zawsze wydarzeniem, obok którego trudno przejść z obojętnością.
Na początku 2006 roku ukazała się krótka płyta, nazywana „zerówką” („0”), wydana w niewielkim nakładzie. Część utworów trafiła później na długogrający debiut, zatytułowany „1”, który ujrzał światło dzienne rok później.

MOHADICK

Grupa MOHADICK to kapela, którą można zaklasyfikować do wykonawców folku marynistycznego. Geneza powstania zespołu sięga do kwietnia 2006 roku. Właśnie wtedy, w Poznaniu zorganizowali się muzycy wywodzący się z innych wielkopolskich formacji szantowych i folkowych (głównie z grupy SAILOR, ale nie tylko). Ich założeniem było tworzenie własnej, autorskiej muzyki zainspirowanej folkiem irlandzkim, bretońskim oraz muzyką amerykańską, z gatunku bluegrass i cajun. Oczywiście z tekstami o życiu na w portach i na morzach.
Już przez pierwsze dwa lata istnienia zespół osiągnął całkiem sporo. Jego członkowie zdobyli laury na Ogólnopolskim Festiwalu Piosenki Żeglarskiej „Burczybas” i na XVI Ogólnopolskim Festiwalu Piosenki Żeglarskiej „Szanty w Kunicach” w 2006 roku. W rok później wygrali pierwszą nagrodę, czyli Wielki Dzwon, na „Porcie Pieśni Pracy” w Tychach, drugą nagrodę na „Szantach we Wrocławiu”, a nawet nagrodę za Najlepszy Debiut na krakowskim „Shanties”.

Niestety, jesienią 2007 roku grupa zawiesiła działalność. Zespół wrócił do koncertowania, po kilku latach przerwy, w 2011 roku, jednak później znów słuch o nim zaginął.

ZNIENACKA PROJECT

Grupa ZNIENACKA PROJECT (czasem pojawia się w materiałach festiwalowych po prostu jako ZNIENACKA) wykonuje folk marynistyczny. Grają oni utwory będące ich autorskimi piosenkami lub przekładami piosenek tradycyjnych. Nie boją się jednak sięgać czasem do dobrze znanych i lubianych standardów. ZNIENACKA PROJECT powstał w 2007 roku we Wrocławiu i początkowo skład grupy był składał się z Bartłomieja Kiszczaka, Sławomira Cygana i Anny Dębickiej, muzyków znanych już z innych wrocławskich zespołów szantowych. Od 2010 roku skład zespołu nieco się zmieniał. Obecni członkowie to: Bartłomiej Kiszczak, który śpiewa, gra na gitarze i na instrumentach dmuchanych, Sławomir Cygan – także zajmujący się wokalem i grą na gitarze, gitarzysta basowy Wojciech Miziakowski oraz akordeonistka Anna Mierczyńska. Czasem jednak na scenie pojawiają się (znienacka) również inni muzycy, związani na przestrzeni lat z zespołem.

Lata artystycznej pracy opłaciły się, gdyż zespół jest obecnie rozpoznawalny na polskiej scenie muzyki żeglarskiej i zdobył wiele nagród na tematycznych festiwalach. Zajął m.in. I miejsce na festiwalu w Kunicach w 2007 roku, na „Szantach we Wrocławiu” w 2008, a także na festiwalu „Tratwa” w Chorzowie w roku 2009. Rok 2010 przyniósł im II miejsce na festiwalu „Graniczna Kuźnia Szant” w Zgorzelcu, a 2011 II nagrodę na festiwalu „Szantki” w Kędzierzynie-Koźlu.

W 2017 roku ukazała się płyta „Z Bostonu do St. John’s”, podsumowująca repertuar stworzony przez 10 lat grania na szantowych scenach.

FORMACJA

Folk, szanty, piosenka żeglarska, piosenka autorska – to hasła, z którymi zespół FORMACJA ma wiele wspólnego. Grupa powstała w 2008 roku po rozpadzie GDAŃSKIEJ FORMACJI SZANTOWEJ. Dwaj członkowie zespołu – Krzysztof Jurkiewicz i Jacek Jakubowski, zaprosili do wspólnego grania kontrabasistę Dariusza Gutomskiego oraz Tomasza „Conora” Hałuszkiewicza, który znany jest z miłości do celtyckich brzmień. Pomysłodawcy nie mieli na celu całkowitego odcięcia się od dorobku poprzedniego zespołu, wykonują nadal jego repertuar, sięgają też po utwory zespołów, w których muzycy FORMACJI grali wcześniej, takich jak SMUGGLERS czy KREWNI I ZNAJOMI KRÓLIKA.

Premierowy występ zespołu miał miejsce na festiwalu „Shanties” w Krakowie w 2009 roku. W tym samym roku wydali, swoją debiutancką płytę o znaczącej nazwie „RENAMEnt”. Obecnie, po zmianach personalnych, grupa występuje w składzie Jakubowski, Jurkiewicz i Hałuszkiewicz, powiększonym o Pawła Grodzkiego, grającego na ukulele i instrumentach perkusyjnych, oraz śpiewającego basistę Cezarego Rogalskiego. W 2015 roku grupa nagrała kolejny album, zatytułowany po prostu „Formacja”.

MAJTKI BOSMANA

Historia powstania zespołu MAJTKI BOSMANA zaczęła się w 2009 roku, kiedy – zdaniem członków tej grupy – podczas pewnej upiornej, zimowej nocy, w okolicy Pojezierza Wałeckiego, grupka silnych facetów, zawzięła się i postanowiła sprzeciwić się pogodzie rodem z horrorów i depresyjnemu nastrojowi, który opętał ich już prawie bez reszty. Wiedząc, że śpiew to najlepsze lekarstwo na zimowe braki dobrego nastroju, poczęli muzykować na całego. I osiągnęli sukces! Pokonali depresyjne stany, odgonili czarne chmury zimowego znużenia. Tak przynajmniej pamiętają to muzycy tworzący grupę MAJTKI BOSMANA. W rzeczywistości wiadomo jedynie tyle, że ich morskie śpiewy tak bardzo spodobały się publiczności, że muzycy do dziś są obecni na szantowych scenach.

Przez ostatnie lata działalności, poza koncertowaniem, zespół nagrał dwie płyty. Pierwsza nosi tytuł „Odbijamy?” i ukazała się w 2014 roku, druga to „Nowy świat” z 2018 roku.

CIĄGLE NA FALI

Grupa CIĄGLE NA FALI to zespół będący nieco poza głównym nurtem sceny szantowej. Wprawdzie istnieją już dość długo, bo od 2007 roku, jednak występują przede wszystkim lokalnie, w okolicach Chojnic, m.in. na przystani w Charzykowach. Łączy ich od początku pasja żeglarska, a granie muzyki traktują jako działalność dodatkową, choć ważną.

Założycielami zespołu są Dariusz Gańcza i Eugeniusz Ratkowski, którzy mają najdłuższy staż w składzie. Grali razem jeszcze zanim pojawiła się obecna nazwa zespołu. Szyld CIĄGLE NA FALI funkcjonuje od 2010 roku. Jednak wbrew nazwie zespołowi zdarzały się lepsze i gorsze lata, co przekładało się na dłuższe przestoje w graniu. Obecnie jednak, po wydaniu w 2020 roku debiutanckiej płyty „O Grogu”, zespół wydaje się łapać wiatr w żagle. Aktualnie grają w nim: Dariusz Gańcza (wokal, instrumenty perkusyjne), Wiesław Galikowski (wokal, gitara, gitara basowa), Michał Ratkowski (wokal, instrumenty klawiszowe, melodyka, kości), Eugeniusz Ratkowski (wokal, gitara, ukulele) i Marcin Bajerowski (whistle, harmonijka ustna, klarnet).

Warto zaznaczyć, że dużą część repertuaru zespołu stanowi twórczość autorska. Muzycy CIĄGLE NA FALI piszą swoje piosenki o historycznych postaciach, przygodach na morzu i zwykłych żeglarskich sprawach, związanych z nie zawsze wielką wodą.

ZREFOWANI

Założenie tego zespołu dowodzi, że nawet w tak depresyjnej atmosferze, jaką jest pandemiczna izolacja, może powstać coś bardzo pozytywnego. Pomysłodawcami założenia zespołu byli Agnieszka Snopek zwana „Reflinką” i Michał Snopek (pseudonim „Królik”). To oni zwerbowali do swojego pomysłu wokalistę Przemysława Liska, a potem skrzypka Radomira Rakowskiego i rozpoczęli swoją wspólną przygodą z piosenką żeglarską. Ostatnio dołączył do nich Bartek Nazar jako basista. Podstawą repertuaru były popularne piosenki, które „Reflinka” wcześniej wykonywała podczas swoich solowych występów.
Pierwszy koncert zagrali 21 czerwca 2020 roku w tawernie żeglarskiej Gniazdo Piratów w Warszawie. Od tego czasu grają na żywo, ale idą też z duchem czasu i dopasowują się do obecnej trudnej sytuacji, poprzez transmitowanie występów online.

Repertuar zespołu to nadal w dużej mierze żeglarskie standardy, ale grupa pracuje też nad własnymi utworami.

Mieliśmy przyjemność przeprowadzić wywiad z zespołem Zrefowani. Możecie przeczytać go tutaj.

Tym nowym akcentem kończymy zespołową część Wielkiego Przeglądu Polskich Zespołów i Wykonawców Szanty! Staraliśmy się zawrzeć w nim sporą dawkę polskich artystów, którzy zajmują się muzyką spod znaku wiatru i wody.