Festiwal Szantowy – „ Port Pieśni Pracy ”

Zapraszamy Was do krótkiego artykułu: Festiwal Szantowy – „ Port Pieśni Pracy ”

Jeden z najbardziej rozpoznawalnych festiwali muzyki żeglarskiej w Polsce, który przez wiele lat symbolizował początek sezonu żeglarskich imprez. Wyjątkowe wydarzenie, z jednej strony ze względu na swoją lokalizacją – Tychy na Śląsku, a z drugiej na fakt, że jako jedyny polski festiwal posiadał każdego roku dwie edycje – letnią i zimową. Jak „Port Pieśni Pracy” wyglądał kiedyś, a jak jest dzisiaj? Pędzimy z odpowiedzią!

Dobrym wprowadzeniem do historii „Portu Pieśni Pracy” będzie przedstawienie sprawców całego zamieszania, czyli grupy „Perły i Łotry”. Została zainicjowana w 1992r. przez Grzegorza Majewskiego, Marka Razowskiego, Sławomira Olko oraz Konrada Irzyka. Pierwotnie nazwali się „Perły i Łotry z Shanghaju” i wykonywali tylko muzykę acapella. Z biegiem czasu wiele razy zmieniał się skład grupy, modyfikacji ulegała też jej nazwa. Przez pewien okres funkcjonowała bowiem jako „Prawdziwe Perły”. Obecnie zespół jest rozpoznawalną marką, dzięki profesjonalizmowi i muzyce na najwyższym poziomie. Artyści specjalizują się w tradycyjnych morskich pieśniach pracy.

Opowieść o festiwalu należy zacząć od samych jego początków. Geneza „Portu Pieśni Pracy” sięga końcówki ubiegłego wieku. Właśnie wtedy członkowie grupy folkowej „Perły i Łotry” zapalili się do nowego przedsięwzięcia, a mianowicie organizacji Festiwalu. Zimą, roku 2000, w Tychach odbył się pierwszy, historyczny Festiwal. Podczas pierwszych jego edycji był znany pod nazwą „Pieśni Po Pracy”, która wzięła się od krążka „Pereł i Łowców z Shanghaju” z 1997r. o takim właśnie tytule. W 2001r. w tyskim kalendarium pojawiła się letnia odsłona wydarzenia, która została zorganizowana w Paprocanach, dzielnicy Tych, a dokładnie w Ośrodku Wypoczynkowym Paprocany położonym nad Jeziorem Paprocańskim. Podczas tej edycji, po raz pierwszy w dziejach wydarzenia, ogłoszono charytatywną zbiórkę pieniędzy, konkretnie dla powodzian. Inne działania pomocowe towarzyszyły też w każdej kolejnej odsłonie Festiwalu. Hasło „Port Pieśni Pracy” pojawiło się w 2002r., a w tym samym roku Tychy zostały ogłoszone oficjalnie miastem portowym przez prezydenta miasta Andrzeja Dziubę. W roku 2002, także po raz pierwszy, Festiwal Szantowy w Tychach wystartował z konkursem dla zespołów amatorskich. Najlepsi artyści zostawali wyróżniani nagrodami Dużego, Średniego i Małego Dzwonu „Portu Pieśni Pracy”. Organizatorzy zadecydowali w 2014r. o wprowadzeniu dodatkowych nagród specjalnych. Należą do nich : Grand Prix „Portu Pieśni Pracy”, nagroda dla najlepszego wykonawcy Festiwalu, czyli Wielki Dzwon „Portu Pieśni Pracy”, a także Nagroda Publiczności „Portu Pieśni Pracy”, czy Dzwoneczek „Portu Pieśni Pracy”. Rok 2016 był pierwszym, w którym nie odbyła się edycja zimowa tego wydarzenia. Natomiast już od stycznia 2017r. organizowany jest, zamiast festiwalu, koncert zatytułowany „Rozgrzewka Portu Pieśni Pracy”.

Festiwal Piosenki Żeglarskiej w Tychach wyróżnia się również nietypowymi akcjami, często powiązanymi z działalnością charytatywną. W 2002r. przy okazji Festiwalu wydano płytę „Szanty dla Pajacyka”. Okazała się prawdziwym hitem, jej twórcy twierdzą, że na tamten moment, miała największy nakład wśród album szantowych w Polsce. Powstała w ramach wsparcia akcji „Pajacyk”, czyli programu dożywiania dzieci w szkołach prowadzonego przez Polską Akcję Humanitarną. „Szanty dla Pajacyka” obejmują składankę utworów głównie śląskich artystów muzyki szanty. W jej skład wchodzą między innymi piosenki zespołów, które dotychczas nie miały możliwości wydać swojego krążka. Można do nich zaliczyć takie piosenki, jak „Żegluj z Passatem” i „Więc rumu nalej” od grupy „Passat”; „Do Calais” oraz „Requiem dla nieznajomych przyjaciół z Bieszczadów” od „Banana Boat”, a także „The Great Titanic” i „Życia fale” z dorobku „Kant”. Co więcej, płyta zawiera utwory dobrze znanych artystów, np. „Ryczących Dwudziestek”. Co więcej, na „Szantach dla Pajacyka” znajdziemy kilka piosenek tzw. all hands. Oznacza to, że konkretna piosenka została nagrana przez połączenie sił kilku zespołów. Do piosenek all hands wliczają się: „Pora w morze nam”, „Staruszek jacht”, „Pod Żaglami Zawiszy”, „Na szlakach smukłych kliprów” oraz „London River” i „Szantymen”. Ciekawostką jest, że „Szanty dla Pajacyka” były dołączane do magazynu „Żagle”.

Inną okolicznościową płytą Festiwalu były „Szanty z Sercem”. Ukazała się w roku 2004 i była formą tzw. cegiełki na szczytny cel. Fundusze zebrane ze sprzedaży krążka zasiliły Fundację Rozwoju Kardiochirurgii w Zabrzu. Na płycie nagrano piętnaście utworów m.in.: „Witamy w Tychach”, „Burza”, „Wyspy Szczęśliwe”, „Lody Grenlandii”, czy „Irlandzki żeglarz”.

Poza polskimi artystami na deskach festiwalowej sceny wystąpiło kilka zespołów z zagranicy. Uczestnicy ubiegłych edycji oglądali, np. holenderskie grupy „Stowaway” i „Armstrong’s Patent” oraz francuski zespół „Les Pirates”. Dodatkowo należy także zwrócić szczególną uwagę na niżej wymienione zespoły uczestniczące w ,, Porcie Pieśni Pracy ”:

rok 2006 – ,, Armstrong Patent NL oraz Colinda D ”
rok 2011 – ,, Chris Ricketts i Mark Willshire ”
rok 2013 – ,, Chris Ricketts ”
rok 2016 – ,, Storm Weather Shanty Choir ”
rok 2017 – ,, Harmony Glen ”
rok 2018 – ,, The Pyrates GB oraz Unicorn NL ”
rok 2019 – ,, Booze Brothers ”

W 2004r. „Port Pieśni Pracy” stał się okazją do premiery pierwszego numeru Magazynu Miłośników Pieśni Morza „Szantymaniak”, profesjonalnego czasopisma poruszającego tematykę pieśni morza, szant i innych odnóg folku. Niestety działalność magazynu została zawieszona.

Do laureatów konkursu festiwalowego należą między innymi: zdobywcy Dużego Dzwonu „Portu Pieśni Pracy”, czyli grupy „Passat”, „Prawy Ostry”, „Bukanierzy”, „Za horyzontem”, „Mohadick”, „Happy Crew”, „oJ taM”, „Canau”, „Anker”, „Igi Band”, „The Nierobbers” oraz wokalistka Marta Śliwa reprezentująca Wolsztyn. W 2014r. nagrodami specjalnymi uhonorowano zespoły „Banana Boat” i „Drake”, a rok później grupy „Perły i Łotry” i „Sąsiedzi”.

Mamy zaszczyt ogłosić, że w ostatni weekend sierpnia 2020r. czeka nas kolejna XXXVI odsłona Festiwalu Szantowego „Port Pieśni Pracy”! Jak zwykle organizatorzy ( Miejskie Centrum Kultury w Tychach, Teatr Mały Tychy i zespół „Perły i Łotry” ) gwarantują niezapomnianą atmosferę w prawdziwie żeglarskim klimacie! Tego lata Festiwal przybierze nieco inną formułę, ale to wcale nie oznacza, że będzie gorzej niż zwykle. Program wydarzenia jest naprawdę bogaty. Każdy znajdzie coś dla siebie, bez względu na ilość przeżytych wiosen. Wstęp jest bezpłatny, ale organizatorzy proszą o wcześniejsze zapisy na piątkowe atrakcje poprzez telefon do Miejskiego Centrum Kultury w Tychach albo zgłoszenie przez fanpage Festiwalu na portalu Facebook.

Mamy do przekazania dla Was pięć podwójnych wejściówek na tegoroczny „Port Pieśni Pracy”. Napiszcie w komentarzu, jedno z nazwisk pierwszych założycieli zespołu ,, Perły i Łotry ”.

A teraz, przejdźmy do tego, co najważniejsze, czyli do programu tegorocznej edycji. „Port Pieśni Pracy” rozpocznie się w piątek 28 sierpnia i wszystkie atrakcje w tym dniu będą zlokalizowane w Ogrodzie Miejskiego Centrum Kultury w Tychach. Od 17.30, przez godzinę, będą trwały warsztaty plastyczne dla dzieci. Zaraz po nich, przez kolejną godzinę, czas gości umili koncert zespołu „Trzecia Miłość”. Grupa prężnie działa od 2012r., kiedy to grupka muzyków związanych z ruchem szantowo – folkowym postanowiła pokazać szerszej publice swoje muzyczne pomysły. Pierwszy koncert zagrali w roku 2013 w Częstochowie, a dokładnie w tawernie „Hooper Bay”. Utwory „Trzeciej Miłości” są emocjonalne i poetyckie, balansują na granicy piosenki autorskiej i żeglarskiej. Mimo, że historia zespołu nie jest bardzo długa, mogą się już pochwalić kilkoma znaczącymi osiągnięciami, np. : I miejsce na Festiwalu Piosenki Żeglarskiej „Kopyść” w Białymstoku, „Szantach w Giżycku” i Festiwalu Piosenki Żeglarskiej w Charzykowach w 2013r. oraz Nagrodą Prezydenta Miasta Krakowa za debiut na prestiżowym XXXIII Międzynarodowym Festiwalu Piosenki Żeglarskiej „Shanties” 2014. W festiwalowy, piątkowy wieczór, kolejno o 19.30 i 20.00, odbędzie się także projekcja dwóch filmów. Pierwszy, „II koncert na wiolonczelę i orkiestrę”, powstał, dzięki inspiracji życiem Andrzeja „Qni” Grzeli, frontmana „Ryczących Dwudziestek”. Film został wyreżyserowany przez Macieja Stuhra. Natomiast druga projekcja, zatytułowana „Maiden”, opowiada o nieprawdopodobnych losach Tracy Edwards i jej walki o równouprawnienie.

W drugi dzień Festiwalu, w sobotę 29 sierpnia, w Teatrze Małym Tychy odbędzie się szereg koncertów. Jako pierwsza zaprezentuje się, już o godzinie 19.00, grupa „Banana Boat”. Jest to wyjątkowo pozytywna formacja, parająca się autorską, współczesną muzyką żeglarską i autorskimi interpretacjami klasycznych szant. O 19.45 „Port Pieśni Pracy” zaprasza na występ Marka Szurawskiego. Mężczyzna słynie z powiązania z legendarnym zespołem „Stare Dzwony”, jest też kojarzony jako animator ruchu szantowego oraz pasjonat żeglarstwa. Gdy wybije godzina 20.30 na scenę wyjdą „Perły i Łotry”, czyli muzycy, bez których Festiwal Szantowy w Tychach nigdy by nie zaistniał. Na zakończenie tego muzycznego wieczoru, planowo o 21.15, rozpoczną swój koncert „Ryczące Dwudziestki”, zespół, który od lat niezmiennie cieszy się popularnością szantymaniaków. Liczy on pięciu członków: Andrzeja „Qna” Grzelę, Wojciecha „Sępa” Dudzińskiego, Andrzeja „Martineza” Marcińca, Bogdana „Bodźca” Kuśkę i Łukasza „Matrixa” Drzewieckiego. Najbardziej liczy się dla nich dobra zabawa, muzyczna twórczość, podróżowanie, zadowolona publika i satysfakcja z własnej pracy.

„Port Pieśni Pracy” należy do wydarzeń kultowych, które już na dobre zapisało się w kalendarzach polskich miłośników muzyki żeglarskiej. Warto odwiedzić Tychy, aby zasmakować wyjątkowej szantowej atmosfery, porozmawiać z osobami tak samo pozytywnie zakręconymi, jak Wy, na punkcie żeglarstwa, a może po prostu spędzić miło czas i otworzyć się na nowy gatunek muzyki, dotąd Wam nieznany.

Mamy do przekazania dla Was pięć podwójnych wejściówek na tegoroczny „Port Pieśni Pracy”. Napiszcie w komentarzu, jedno z nazwisk pierwszych założycieli zespołu ,, Perły i Łotry ”.