Wielki Przegląd Polskich Zespołów i Wykonawców Szanty – część II

Kontynuujemy przegląd przez historię polskich artystów, zajmujących się szantami i piosenką żeglarską. Tym razem skupimy się na zespołach, które rozpoczęły swoją działalność w latach dziewięćdziesiątych poprzedniego wieku. Bez dłuższego przedłużania, zaczynajmy!

THE BUMPERS

Uważany za jeden z pierwszych współczesnych polskich zespołów grających muzykę folk-rockową. Działają od 1991 roku, do dnia dzisiejszego zgromadzili szeroki repertuar, inspirowany muzyką o korzeniach irlandzkich oraz polską muzyką tradycyjną. Członkowie zespołu wskazywali jako swoich muzycznych idoli grupy The Pogues, The Waterboys czy The Ukrainians, niekiedy też sięgali po piosenki z ich repertuaru. THE BUMPERS nagrali pięć albumów, z czego najmłodszy, zatytułowany „Po polsku”, został wydany w 2013 roku. Zawiera on materiał w pełni inspirowany polską muzyką ludową, w folk-rockowym stylu.

PRZEJAZDEM

Zespół inny niż wszystkie, gdyż łączy szanty z muzyką Dzikiego Zachodu – country. Wydawać się może, że to połączenie nie będzie dobrze brzmieć, ale rzeczywistość jest całkiem inna!

Grupa rozwija się od 1992 roku, najpierw w jej skład wchodziło tylko dwóch muzyków: Paweł Socha i Rafał Tabaczek. Z biegiem lat rozrosła się o nowych członków, a każdy z nich wniósł coś od siebie do zespołu. Dzięki dołączeniu skrzypka, Szymona Statecznego, PRZEJAZDEM zaczęło wyraźnie łączyć dwa muzyczne światy. Z tego wszystkiego powstał całkiem nowy styl, nazwany przez członków zespołu „shantry” (shanty + country). Grupa nagrała trzy albumy autorskie („Pierwszy rejs” z 1995, „ Wiatr” z 1997 i „Dla…” z 2000 roku) i jeden, zatytułowany „Przejazdem i Przyjaciele”, z zaproszonymi gośćmi, wśród których znaleźli się m.in. ANDRZEJ KORYCKI i JERZY PORĘBSKI.

KOCHANKOWIE SALLY BROWN

Bujne dzieje zespołu rozpoczęły się już w 1993 roku, w Bartoszycach. Przyjaciele ze szkolnej ławki założyli wtedy zespół, liczący osiem osób, grający szanty i piosenki żeglarskie. Po dwóch latach koncertowania trafili na scenę dużego festiwalu. Była to „Kopyść” w Białymstoku.

KOCHANKOWIE od samego początku się wyróżniali, przede wszystkim tym, że mieli kilka odsłon, które funkcjonowały z przerwami. Pierwsza, amatorska, to właśnie ta z okresu szkolnego. Druga była zdecydowanie militarna, ze względu na to, że ówczesny trzyosobowy skład złożony był z żołnierzy służby czynnej. Pomimo żołnierskiego wydźwięku, repertuar pozostał morski. Trzecia odsłona zespołu wywalczyła nominację na festiwal „Shanties”, a ostatnia jak dotąd, czwarta, na dobre zagościła na wszystkich najważniejszych szantowych wydarzeniach i cały czas zbiera laury.

Występowanie różnych odsłon KOCHANKÓW SALLY BROWN i częste zmiany w składzie grupy, z pewnością wpłynęły na niezwykły rozwój zespołu. Mało która grupa zmieniała się tak intensywnie. Rotacje w zespole wprowadzały świeże spojrzenie i na pewno wpłynęły na jej sukces. Niestety zespół nagrał w międzyczasie tylko jedną płytę. Nosi ona tytuł „Morza pieśń” i ukazała się w 2004 roku.

KAZIK I PRZYJACIELE

Jeden z bardziej rozpoznawalnych zespołów polskiej sceny piosenki żeglarskiej, zwłaszcza tej kojarzonej z Mazurami. Od samego początku działalności odnosił ogromne sukcesy. Założenie grupy datuje się na 1993 rok. W tym samym roku zespół KAZIK I PRZYJACIELE został wyróżniony I nagrodą na festiwalu „Szanty 1993” w Mikołajkach.
Aktualna nazwa zespołu funkcjonuje od 1998 roku. Wcześniej grupa nosiła nazwę Kazik i Żeglarze. Zmiana nastąpiła z powodu występów formacji na „Pikniku Country w Mrągowie”, a tam żeglarska nazwa nie była dobrze widziana.
Od lat zespół odwiedza i współtworzy wiele programów telewizyjnych. Kiedyś był częstym gościem programu telewizji polskiej „Kawa czy herbata”, a także uzupełniał muzycznie projekt telewizyjny „Nauka żeglowania”.
Zespół ma na koncie płytę, zatytułowaną „Wszystko płynie”, która ukazała się w 2003 roku.

ATLANTYDA

Zespół wykonuje szeroko pojętą muzyką morza. Od tradycyjnych utworów folkowych, z polskimi tekstami, po współczesne piosenki o tematyce żeglarskiej i morskiej. Od 1995 roku łączą ze sobą tradycyjne i współczesne brzmienia. Członkowie grupy wywodzą się z kilku miejscowości, takich jak Warszawa, Sanok czy Trójmiasto. Co ciekawe, część muzyków już wcześniej współtworzyła inne szantowe projekty.

Repertuar ATLANTYDY opiera się na autorskich tekstach założyciela zespołu, Sławomira Klupsia, niegdyś jednego z filarów zespołu MECHANICY SHANTY. Takie piosenki jak „Marco Polo”, „Pacyfik”, „Stara Latarnia” albo „Pożegnalny Ton”, powszechnie rozpoznawane przez fanów muzyki wiatru i wody, są właśnie przykładami twórczości Klupsia.

Od lat występują na największych szantowych festiwalach i regularnie odnoszą sukcesy. Zespół współtworzył także kilka programów radiowych i telewizyjnych. W swoim dorobku mają trzy albumy: „Nie tylko Marco Polo” z 1996, „Tak jak ptaki na błękitnym niebie” z 2001 i „Ulubione” z 2014 roku. Ostatni z nich zawiera częściowo materiał premierowy, a częściowo przeboje, zarejestrowane przez aktualny skład zespołu.

NORTH CAPE

Od ponad dwóch dekad możemy przyglądać się działaniu zespołu NORTH CAPE. Grupa powstała w 1995 roku, założona przez miłośników szant, piosenek żeglarskich i szeroko pojętego folkloru morskiego. Po kilku latach aktywnej pracy nad rozwojem muzycznym, wypracowali własny styl, oparty przede wszystkim na śpiewie a capella. Oprócz wykonywania klasycznych utworów i własnych kompozycji o tematyce morskiej, zespół zaczął również aranżować dobrze znane motywy, które wplatane są pomiędzy „zwyczajny” repertuar. Słuchanie utworów rozpoznawalnych z radiowych list przebojów lub piosenek i motywów z filmów i seriali w wykonaniu NORTH CAPE, w wersji a capella, to niesamowite przeżycie.

Grupa osiągnęła naprawdę wiele, co może potwierdzić jej płytowy dorobek. Stanowią go trzy albumy , a w przygotowaniu jest już czwarty krążek. Swoje utwory wykonywali na wielu festiwalach w Polsce i w Europie. Reprezentowali polską scenę szantową na największym festiwalu szantowo-folkowym w Europie, w Paimpol we Francji.

Ciekawostką jest, że zespół organizuje również od 2016 roku swój własny festiwal „Szanty w Operze”. Tym, co wyróżnia go spośród innych tego rodzaju imprez, jest jego lokalizacja. Trzeba przyznać, że Opera Śląska w Bytomiu nie jest wyborem oczywistym, co czyni festiwal jeszcze bardziej niezwykłym i świadczy o oryginalności zespołu i jego zamiłowaniu zarówno do szant, jak i muzyki klasycznej.

WODNY PATROL

WODNY PATROL to zespół o naprawdę zaskakującej historii. W grudniu 1995 roku w „Klubie Piosenki Żeglarskiej” w Olsztynie miała się odbyć „Wigilia żeglarska”. Co roku na to wydarzenia zjeżdża tam wielu wykonawców, związanych ze sceną piosenki żeglarskiej, pojawiają się zarówno zespoły, jak i soliści. Aby zaskoczyć olsztyńską widownię, kilku miłośników pieśni spod żagli postanowiło założyć zespół, który miał być jednorazowym projektem, stworzonym dla zabawy. Jeden występ przerodził się jednak w wiele koncertów i tak zespół działa po dziś dzień. Na koncie mają płytę „Tak daleko do domu”, zarejestrowaną w 2000 roku.

SAILOR

Grupa z Poznania, która rozpoczęła swoją muzyczną podróż w 1996 roku, od grania tradycyjnych szant i pieśni kubryku. Jednak z biegiem lat poszerzyła swoje aranżacje o elementy irlandzkiej i brytyjskiej muzyki folkowej. Pomimo perturbacji w składzie, zespołowi udało im się nagrać dwie cieszące się popularnością płyty: „Z morza, portu i tawerny” (2000 r.) oraz „Cała naprzód!” (2009 r.). Działalność zespołu zakończyła się w 2011 roku, wraz ze śmiercią lidera, Leszka Walkowiaka.

HAMBAWENAH

Pochodząca z Sandomierza grupa HAMBAWENAH pojawiła się na szantowych scenach w 1996 roku, zaskakując repertuarem. Obok brytyjskich źródeł, popularnych wśród muzykujących żeglarzy, zespół sięgał również po tradycyjne pieśni flisackie. Już na początku nowego wieku nastąpiła zmiana stylistyczna, pojawiły się elementy folk-rockowe, które z czasem zdominowały brzmienie, co dokumentuje wydana w 2007 roku płyty „Turururu”. Członkowie zespołu, na czele z liderem, Grzegorzem Świtalskim, związani są z organizacją festiwalu „Dookoła Wody”, łączącego promocję dawnej kultury flisackiej, z szeroko pojętą kulturą marynistyczną. Tradycją festiwalu są również koncerty szantowe.

KLIPER

Historia zespołu zaczyna się na jednym z Radomskich Spotkań z Piosenką Żeglarską „Rafa”. To właśnie tam, czwórka przyjaciół stwierdziła, że ich miłość do szant nie może skończyć się tylko na ich słuchaniu. Chcieli śpiewać i grać dla publiczności, więc zaczęli swoją przygodę, jako zespół KLIPER.

Grupa wykonuje tradycyjne piosenki żeglarskie i szanty, przede wszystkim w wersji a capella. Zostali docenieni na licznych festiwalach i mogą się szczycić dwukrotnym zdobyciem Nagrody Publiczności na Międzynarodowym Festiwalu Piosenki Żeglarskiej „Shanties” w Krakowie. Miłośnicy zespołu zapewne mają w swej kolekcji oba krążki wydane przez KLIPRA. Pierwszy to płyta z 2002 roku która nosi tytuł „Kliper – Szanty Klasyczne”, a drugi jest „Zapomniany powrót” z 2011 roku.

STARA KUŹNIA

Powstały w 1997 roku zespół wykonuje przede wszystkim szanty klasyczne i pieśniami kubryku, ale z czasem dorobił się też w repertuarze całkiem sporej kolekcji całkowicie autorskich utworów. Początkowo ich działalność ograniczała się do występów w rodzimym Węgrowie i okolicach, ale już w 1998 roku pojawili się na krakowskim „Shanties”. Przełom wieków był dla nich bardzo intensywny, zdobywali wówczas nagrody na wielu festiwalach szantowych. Dyskografia STAREJ KUŹNI składa się z dwóch płyt studyjnych („Zagubieni żeglarze” z 1999 i „Brać za żagle się chłopaki” z 2019 roku) i jednej koncertowe („Live” z 2016 roku”).

KLANG

Początek grupy KLANG można datować na 1997 rok, kiedy to zakończył się proces krystalizacji składu i pojawiła się używana do dziś nazwa. Wcześniej część muzyków wspólnie uczestniczyła w wodniackim ruchu harcerskim. W tym samym, 1997 roku roku wystąpili na „Shanties” w Krakowie. Szczególne miejsce w ich repertuarze zespołu zajmują pieśni morza z dwudziestolecia międzywojennego. Od 1996 roku KLANG jest organizatorem „Dni Kultury Marynistycznej” w Rzeszowie.

CANOE

Grupa CANOE pojawiła się na falach piosenki żeglarskiej w 1998 roku. Przez kilka lat kolekcjonował wyróżnienia, nagrody i Grand Prix na festiwalach muzycznych w całym kraju. Muzyka zespołu bliska była estetyce balladowego, folkowego grania, z tekstami o tematyce morskiej. Warto sprawdzić ich wydawnictwa: płytę (właściwie to kasetę)(2001 r.) „Fale” i EP-kę „Daleko od domu” (2007 r.). Niedługo po nagraniu tej drugiej płytki, zespół zawiesił działalność.

FAJER I KAPELA SPOD STOŁU

KAPELA SPOD STOŁU to projekt skoncentrowany na dobrej zabawy z przymrużeniem oka. Jest to grupa wspierająca solistę Piotra „Fajera” Iwańczuka, dobrze znanego przede wszystkim ze stołecznych tawern i knajp, w których rozbrzmiewają szanty. Projekt powstał w 1998 roku, głównie po to, by nadać granym przez Fajera piosenkom nieco lepszą oprawę.

Zarówno solo, jak i z zespołem, wykonuje on głównie standardy piosenki żeglarskiej, ale nie unika również grzebania nieco głębiej i przypominania o piosenkach nieco już zapomnianych. Za swój cel artysta obrał rozśpiewania jak największej rzeszy ludzi. Grupa nie wydała żadnego albumu, ponieważ twierdzi, że nic nie zastąpi muzyki na żywo. Nie zostaje więc nic innego, jak wybrać się na ich koncert!

ORKIESTRA SAMANTA

Zespół pochodzi się z Wrocławia, gdzie powstał w 1999 roku. Miało to miejsce w tawernie „Port Samanta”, której zawdzięcza on swoją nazwę. ORKIESTRA SAMANTA gra obecnie muzykę folk-rockową z autorskim tekstami. Słychać w niej inspiracje celtyckim i skandynawskim folkiem.

ORKIESTRA SAMANTA bardzo szybko zjednała sobie słuchaczy i już dwa lata po debiucie zaczęła się zaliczać do grona artystów regularnie zapraszanych na krajowe i zagraniczne festiwale szantowe. Dużym krokiem w karierze zespołu był rok 2004, kiedy rozpoczął współpracę z francuską formacją LES DIESES. Razem zainicjowali „Projekt Odyseja”, którego owocem jest kilkadziesiąt wspólnych koncertów w Polsce jak i we Francji. W 2005 roku ukazała się płyta promująca projekt o tytule „Odyseja/Odyssee”, a repertuar z płyty był prezentowany podczas francuskiej trasy koncertowej z 2006 i polskiej z 2007 roku. Grupa ma też na koncie pięć autorskich albumów: „Kurs do domu” (2002), „Pod wiatr” (2005) „Sztorm” (2009), „Winlandia” (2014) oraz „Arktyka” (2019 rok).

Warto wspomnieć, że zespół od 2011 r. pełni oficjalny mecenat artystyczny nad polskim żaglowcem „Kapitan Borchardt”.