Polskie uczelnie wyższe związane z morzem część I

Morze, żeglugę uwielbiają ludzie w każdym wieku. U niektórych to zamiłowanie kończy się na częstych pobytach na wybrzeżu, rekreacyjnym pływaniu na statkach. Inni natomiast tak bardzo nie wyobrażają sobie życia bez doświadczania obecności morza na własnej skórze, że postanawiają skierować swoją ścieżkę kariery w jego stronę. W Polsce funkcjonuje kilka naprawdę szanowanych szkół wyższych kształcących młodych ludzi na kierunkach związanych z morzem. Warto opowiedzieć kilka słów o ich historii i możliwościach rozwoju jakie oferują.

Uniwersytet Morski w Gdyni

Misją tej uczelni jest wykształcenie prawdziwych specjalistów do pracy w gospodarce morskiej, a w szczególności ekspertów w takich dziedzinach jak nawigacja, eksploatacja statków, eksploatacja portów, a także kadra menadżerska dla lądowych przedsiębiorstw powiązanych z gospodarką morską i wiele innych.

Historia Uniwersytetu Morskiego sięga roku 1920. Dokładnie 17 czerwca generał Józef Leśniewski podpisał rozkaz powołujący do istnienia Szkołę Morską w Tczewie. Funkcjonowały wtedy tylko dwa wydziały: Nawigacyjny i Mechaniczny. W związku z tym, że władze szkoły były przekonane, iż najlepszym sposobem na kształcenie młodzieży w tej dziedzinie jest uczestnictwo w rejsach pełnomorskich, oczywista wydaje się decyzja o nabyciu statku szkolnego. 4 września 1921 roku po raz pierwszy podniesiono polską banderę na jednostce „Lwów”, przeznaczonej do nauki dla studentów.

W 1930r. postanowiono o przeniesieniu uczelni z Tczewa do Gdyni. Natomiast na przełomie lat 1930 i 1931 wymieniono statek „Lwów” na jednostkę „Dar Pomorza”. W latach trzydziestych powstał też nowy wydział, a mianowicie Wydział Transportu i Administracji Morskiej. Kolejne lata przynosiły zmiany, uczelnia dopasowywała się do aktualnych potrzeb gospodarki, i tak pod koniec lat sześćdziesiątych struktura szkoły była oparta już na trzech wydziałach: Nawigacyjnym, Mechanicznym i Administracyjno – Gospodarczym.

W 2001r. zmieniono nazwę uczelni na Akademię Morską w Gdyni. Następnie władze zaczęły starać się o zdobycie uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora i spełniania wymogów określających uniwersytety. Cel został osiągnięty 1 września 2018r., kiedy Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej w swoim rozporządzeniu ogłosił oficjalnie uczelnię Uniwersytetem Morskim w Gdyni.

Poza wspomnianymi statkami „Lwów” i „Dar Pomorza”, w swojej historii szkoła korzystała jeszcze z kilku innych jednostek. Po II Wojnie Światowej korzystano z mniejszych żaglowców, takich jak: „Janek Krasicki”, „Zew Morza”, czy „Henryk Rutkowski”. Statki instrumentalne „Zenit” i „Horyzont” służyły w celu odbywania na ich pokładach specjalistycznych praktyk morskich. Studenci szkolący się na rybaków dalekomorskich pływali na trawlerze szkolnym „Jan Turlejski”, a parowiec wiślany „Kopernik” dowoził uczniów jeszcze tczewskiej szkoły na większą jednostkę „Lwów”. Niektórzy studenci mieli też okazję pływać na statkach szkolno – towarowych „Antoni Garnuszewski” oraz „Kapitan Ledóchowski”.

Obecnie uczniowie gdyńskiego Uniwersytetu Morskiego pływają na dwóch jednostkach. „Dar Młodzieży”, żaglowiec z 1982r., służy do realizacji programu praktyk morskich, przede wszystkim Wydziałowi Nawigacyjnemu, ale też i innym wydziałom i szkołom morskim. Drugim wykorzystywanym do praktyk statkiem jest „Horyzont II”. Jest to bardzo nowoczesne laboratorium badawcze, zbudowane na kadłubie wyprawowego żaglowca polarnego „Polarex” w roku 2000.

Kandydaci na studia na tym Uniwersytecie mogą rekrutować aktualnie na studia I i II stopnia, studia podyplomowe, doktoranckie oraz różnego typu kursy i szkolenia. Działają cztery wydziały: Elektryczny z przykładowymi kierunkami: Elektroautomatyka Okrętowa czy Elektronika Morska; Mechaniczny kształcący w dziedzinie Eksploatacji Siłowni Okrętowych; Nawigacyjny, na którym uczą m.in. o Morskich Systemach Informacyjnych oraz Przedsiębiorczości i Towaroznawstwa oferujący studia, np. w temacie Ochrony Wód.

Akademia Morska w Szczecinie

Uczelnia ma ustaloną bardzo konkretną ideę. Pragnie zapewniać wykształcenie na bardzo wysokim poziomie dla przyszłych pracowników kadr gospodarki morskiej zarówno w Polsce, ale także w całej Unii Europejskiej. Prowadzi też badania naukowe, rozwija studentów przy pomocy najnowszych technologii. Misją akademii jest stała komunikacja ze społecznością uczelnianą, reagowanie na jej potrzeby i potrzeby rynku pracy.

Dzieje Akademii Morskiej są dość zawiłe. Pierwsze pomysły zainicjowania uczelni w Szczecinie pojawiły się w roku 1945. Rozważano wiele koncepcji, ale finalnie zdecydowano na przeniesienie Wydziału Nawigacyjnego z Gdyni do Szczecina. W ten sposób 1 stycznia 1947r. została powołana Państwowa Szkoła Morska w Szczecinie. Dwa lata później została podporządkowana Państwowemu Centrum Wychowania Morskiego w Gdyni, a następnie przekształcona w Nawigacyjne Technikum Morskie. Niestety w 1953r. minister żeglugi zadecydował o likwidacji Technikum.

W ciągu kolejnych dziesięciu lat nastąpił gwałtowny rozwój floty dalekomorskiej i przedsiębiorstw rybackich. Taki obrót sprawy zaowocował reaktywacją szczecińskiej szkoły w 1962r. pod nazwą Państwowa Szkoła Rybołówstwa Morskiego. Składała się z dwóch wydziałów: Nawigacyjno – Połowowego i Obsługi Maszyn Statków Rybackich. Co ciekawe, w przeciągu pierwszych dwóch lat działalności kształciła równolegle w dwóch cyklach nauczania: trzyletnim i pięcioletnim. W roku 1963 w Szczecinie otworzono koleją szkołę – Pomaturalną Szkołę Morską, ale już w 1967r. oby dwie uczelnie zostały połączone.

Od 1968r. jednostka działała już jako Wyższa Szkoła Morska i nadawała tytuły inżynierskie i magisterskie. Kolejne lata upłynęły na zdobywaniu uprawnień do wydawania stopnia naukowego doktora na poszczególnych kierunkach. Kluczowym rokiem w rozwoju szkoły okazał się 2004, gdyż wtedy zadecydowano o zmianie nazwy na Akademię Morską w Szczecinie.

Obecnie Akademia zachęca do wybrania studiów w murach jednego z pięciu wydziałów: Nawigacyjnego, Mechanicznego, Inżynieryjno – Ekonomicznego Transportu, Mechatroniki i Elektroniki, a także Informatyki i Telekomunikacji. Szkoła zapewnia bogatą ofertę kierunków związanych z morzem, zarówno na studiach I jak i II stopnia. Wydział Nawigacyjny oferuje między innymi kształcenie z zakresu Oceanotechniki, Żeglugi Śródlądowej, czy Nawigacji ( w języku polskim albo angielskim ). Na innych wydziałach można rozwijać swoje zainteresowania, np. w dziedzinie Mechaniki i Budowy Maszyn, Logistyki, Transportu i wielu innych pozycji.

Politechnika Gdańska

Chociaż wydawać się może, że Politechnika nie koniecznie brzmi jak uczelnia dla prawdziwego wilka morskiego, nawet osoba z żeglowaniem we krwi może znaleźć tam coś dla siebie. Przede wszystkim fakt, iż uczelnia oferuje wykształcenie techniczne, które niezaprzeczalnie jest cenione w każdej branży, powinno zachęcić przyszłych studentów.

Politechnika Gdańska należy do najstarszych autonomicznych uczelni państwowych w naszym kraju i jest pierwszą polską politechniką. Geneza szkoły sięga samego początku wieku dwudziestego. W latach od 1900 do 1904 wybudowano najstarsze budynki Politechniki, a dokładnie 6 października 1904r. odbyła się oficjalna inauguracja uczelni, w której brał udział niemiecki cesarz Wilhelm II. Wtedy figurowała pod nazwą Królewska Wyższa Szkoła Techniczna w Gdańsku i posiadała sześć wydziałów: Architektury, Budownictwa, Maszynowy i Elektrotechniki, Budowy Okrętów i Maszyn Okrętowych, Chemiczny i Nauk Ogólnych.

W związku z mającymi miejsce historycznymi zawirowaniami, nazwa szkoły ulegała zmianie kilkukrotnie. Od 1918r. do 1921r. nosiła miano Wyższej Szkoły Technicznej w Gdańsku, natomiast po utworzeniu Wolnego Miasta Gdańsk, przekształcono nazwę na Wyższą Szkołę Techniczną Wolnego Miasta Gdańska. Okres wojny nie należał do łaskawych i znacznie utrudnił pracę uczelni. Najpierw powrócono do poprzedniej nazwy, ale od 1941r. działała już jako Wyższa Szkoła Rzeszy w Gdańsku. Odczuwalnie zmniejszyła się wtedy liczba studentów, ale też kadry naukowej. W roku 1945 władze uczelni zostały zmuszone do zawieszenia działalności. Ewakuowano wtedy z budynków wyposażenie, księgozbiory i oczywiście wszystkich pracowników, a lokale zostały przekształcone na szpital wojenny obejmujący około trzy tysiące łóżek.

24 maja 1945r. nastąpiło przekształcenie szkoły w uczelnię polską. Od tamtego dnia po czasy obecne funkcjonuje niezmiennie jako Politechnika Gdańska. Na podstawie Dekretu Prezydenta Krajowej Rady Narodowej z wniosku Ministra Oświaty Rzeczypospolitej Polskiej współczesna Politechnika działa według zasad, na których pracowała Politechnika w Wolnym Mieście Gdańsku.

Politechnika to szkoła kładąca nacisk na tradycję i posiadająca dwa główne motta. Pierwsze „Wierna ojczyźnie i morzu” powstało w 1989r. z pomysłu ówczesnego rektora prof. Bolesława Mazurkiewicza. Drugie wprowadzono stosukowo niedawno, gdyż w 2015r. i brzmi „Historia mądrością – przyszłość wyzwaniem”.

Obecnie jest możliwość studiowania aż na dziewięciu wydziałach Politechniki Gdańskiej. Miłośników morza szczególnie zaciekawi z pewnością Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa. Oferuje on kierunek Oceanotechnika, na którym można zdobywać wykształcenie I lub II stopnia. Interesującą możliwością jest opcja pobierania nauki na tym kierunku na studiach II stopnia także w języku angielskim. Poza tym wydziałem kierunkami wartymi rozważenia będą między innymi: Analityka gospodarcza, Biotechnologia, Inżynieria Morska i Brzegowa (kierunek międzywydziałowy) czy Zielone Technologie. Warto dodać, że Politechnika od 2015r. należy do grupy uczelni zrzeszonych przez europejską organizację wyższych szkół technicznych CESAER. Szczyci się też ujęciem w rankingu 800 najlepszych uczelni technicznych świata w brytyjskim zestawieniu na rok 2020 przez Times Higher Education World University Rankings. Żadna inna polska uczelnia nie doznała tego zaszczytu.

To jeszcze nie koniec listy polskich uczelni wyższych związanych z morzem. W następnym artkule przybliżymy inne możliwości warte rozważenia przez miłośników wszystkiego, co łączy się z morzem. Dla prawdziwych pasjonatów studia na uczelni morskiej muszą być prawdziwym spełnieniem marzeń, a nie ma nic lepszego od pracy związanej z pasją.